«Ο καπνός που παράγουν συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της ποσότητας του οξυγόνου στον αέρα και έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδιαίτερα όσων πάσχουν από αναπνευστικές νόσους και καρδιαγγειακές παθήσεις», επισημαίνει ο πλαστικός χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.
Μια πρώτη και βασική κίνηση, όσο και να σας ακουστεί ενδεχομένως παράξενο, είναι η αναπνοή αποκλειστικά από τη μύτη, καθώς προστατεύει από τις επιπτώσεις της εισπνοής των επικίνδυνων μικροσωματιδίων που περιέχονται στον μολυσμένο ατμοσφαιρικό αέρα. Είναι ο πιο απλός και φυσικός τρόπος άμυνας του οργανισμού από την αιθαλομίχλη. Και αυτό διότι η μύτη στην είσοδό της διαθέτει τριχίδια που σκοπό έχουν την παγίδευση αιωρούμενων σωματιδίων με τον εισπνεόμενο αέρα. Είναι επενδυμένη με προβολές από βλεννογόνο που εμποδίζουν ξένα σώματα να εισέλθουν στον οργανισμό και όσα περνούν από αυτές προσκολλώνται στη ρινική βλέννα. Η μύτη, δηλαδή, λειτουργεί σαν μια ασπίδα κατά την είσοδο του αέρα προς το αναπνευστικό σύστημα».
Βέβαια, τα τζάκια δεν είναι η μοναδική πηγή μόλυνσης του αέρα. Η αιθαλομίχλη προκαλείται και από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, τη βιομηχανική δραστηριότητα και τις πυρκαγιές. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι περισσότεροι από 7 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι ετησίως έχουν τα αίτιά τους στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο λόγος είναι ότι η εισπνοή μικροσκοπικών σωματιδίων μπορεί να ενεργοποιήσει τη φλεγμονή στους πνεύμονες και στο κυκλοφορικό σύστημα. Μια μελέτη φοιτητών στη Σαγκάη έδειξε ότι οι βιοδείκτες φλεγμονής τους σημείωσαν αισθητή επιδείνωση μετά από μόλις δύο ημέρες έκθεσης σε αερομεταφερόμενα σωματίδια.
Οι ρύποι που προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία για τη δημόσια υγεία περιλαμβάνουν αιωρούμενα σωματίδια όπως, το όζον, το διοξείδιο του αζώτου και το διοξείδιο του θείου. Τα σωματίδια διεισδύουν στους πνεύμονες και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος επιφέροντας καρδιαγγειακές, εγκεφαλικές και αναπνευστικές επιπτώσεις. Τουλάχιστον το 70% των πρόωρων θανάτων οφείλονται σε καρδιακές προσβολές και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Το 2013, τα αιωρούμενα σωματίδια θεωρήθηκαν ως αιτία καρκίνου του πνεύμονα από τον Διεθνή Οργανισμό για την Έρευνα στον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Στις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες τόσο η μακροπρόθεσμη όσο και η βραχυπρόθεσμη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να οδηγήσει σε δυσχέρεια αναπνευστικής λειτουργίας, αναπνευστικές λοιμώξεις και επιδεινούμενο άσθμα. Οι έγκυες έχει διαπιστωθεί ότι όταν εισπνέουν μολυσμένο αέρα διακινδυνεύουν το σωματικό βάρος του παιδιού τους να είναι χαμηλό και να γεννήσουν πρόωρα. Υπάρχουν δε ολοένα αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι μπορεί να επηρεάσουν τη νευρολογική ανάπτυξη των παιδιών.
«Η απουσία ορατού νέφους δεν αποτελεί ένδειξη ότι η ατμόσφαιρα είναι καθαρή. Κάθε χρόνο γίνονται μετρήσεις στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις και διαπιστώνεται ότι οι τοξικοί ρύποι στον αέρα υπερβαίνουν τις μέσες τιμές που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Και δυστυχώς, παρά τις προειδοποιήσεις των αρχών, ελάχιστα γίνονται για την πρόληψη σχηματισμού της αιθαλομίχλης.
Υπάρχουν ωστόσο πολλοί άνθρωποι που αδυνατούν να αναπνεύσουν από τη μύτη, λόγω ανατομικών προβλημάτων, ρινικού προβλήματος ή υπερβολικά μεγάλου μεγέθους γλώσσας, συχνά ακόμη και λόγω καταστάσεων άγχους, ενστικτωδώς επιλέγουν τη στοματική αναπνοή. H καθιστική ζωή επιτείνει το πρόβλημα. Για όσους, λοιπόν, δεν μπορούν να αναπνεύσουν από τη μύτη, συχνά η χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η μόνη λύση.