Παρά τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ και τις προειδοποιήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Κνεσέτ, το ισραηλινό κοινοβούλιο, υιοθέτησε τη Δευτέρα με συντριπτική πλειοψηφία (92 ψήφοι υπέρ έναντι 10 κατά) τον νόμο που απαγορεύει «τις δραστηριότητες της UNRWA στο ισραηλινό έδαφος», συμπεριλαμβανομένης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, την οποία κατέλαβε και προσάρτησε το Ισραήλ το 1967.
Εδώ και περισσότερα από 70 χρόνια η UNRWA παρέχει βοήθεια και ουσιαστική αρωγή στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Το Ισραήλ κατηγόρησε εργαζομένους στην υπηρεσία αυτή ότι συμμετείχαν στη σφαγή που διέπραξε η Χαμάς στο έδαφός του στις 7 Οκτωβρίου 2023 και η οποία πυροδότησε τα ισραηλινά αντίποινα. Τους τελευταίους μήνες ο στρατός έπληξε πολλά σχολεία της UNRWA στη Γάζα, τα οποία είχαν μετατραπεί σε καταφύγια εκτοπισμένων. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι από εκεί δρούσαν μαχητές της Χαμάς.
Σύμφωνα με την UNRWA, 230 εργαζόμενοί της έχουν σκοτωθεί από την έναρξη του πολέμου.
Κατά τον Τζόναθαν Φάουλερ, τον εκπρόσωπο της υπηρεσίας στην Ιερουσαλήμ, η UNRWA είναι η «σπονδυλική στήλη» της ανθρωπιστικής βοήθειας στα παλαιστινιακά εδάφη και κυρίως στη Γάζα.
«Η UNRWA είναι αναντικατάστατη, είναι ουσιαστικής σημασίας. Αυτό είναι το γεγονός, όποιος νόμος και αν υιοθετήθηκε χθες», είπε, χαρακτηρίζοντας «σκανδαλώδες» αυτό το νομοσχέδιο.
Έχοντας περίπου 18.000 εργαζομένους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, εκ των οποίων 13.000 εκπαιδευτικούς και 1.500 ιατρικό προσωπικό, η υπηρεσία στήριζε τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες από την ίδρυσή της, το 1949.
Ο Φάουλερ είπε ότι η UNRWA ήλπιζε να ακυρωθεί η απόφαση και ότι «δεν μπορεί να φανταστεί πώς θα αντικατασταθεί». «Επαφίεται στη διεθνή κοινότητα και τις ισραηλινές αρχές –ως μέλος της διεθνούς κοινότητας– να πουν ποιο είναι το Σχέδιο Β» εάν τελικά εφαρμοστεί ο νόμος, σε τρεις μήνες, όπως έχει ανακοινωθεί από την Κνεσέτ.
Σε αντίθεση με άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ που συνεργάζονται με εξωτερικούς συνεργάτες, όπως με σχολεία και νοσοκομεία για να παράσχουν τις υπηρεσίες που χρηματοδοτούν και συντονίζουν, η UNRWA απασχολεί δικούς τους εκπαιδευτικούς και ιατρικό προσωπικό – μόνο στη Γάζα, είναι 13.000 άτομα.
«Όλο το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών καθώς και άλλες διεθνείς υπηρεσίες βασίζονται στα επιμελητειακά δίκτυα της UNRWA και στο προσωπικό της για να κάνουν ό,τι είναι αναγκαίο για την επιβίωση του πληθυσμού της Γάζας. Εμείς είμαστε η σπονδυλική στήλη», επέμεινε ο Φάουλερ.
Η Γενς Έλντερ, η εκπρόσωπος της UNICEF που συμμετέχει αυτήν την περίοδο σε μια εκστρατεία μαζικού εμβολιασμού στη Γάζα με τη βοήθεια της UNRWA, έθεσε αυτό το ζήτημα σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα στη Γενεύη. «Εάν η UNRWA δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει, το ανθρωπιστικό σύστημα στη Γάζα προφανώς θα καταρρεύσει. Η UNICEF δεν θα είναι σε θέση να διανείμει τα ζωτικής σημασίας εφόδια», τόνισε.
Ο Τάρικ Γιασάρεβιτς, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που στηρίζει επίσης την εκστρατεία εμβολιασμού κατά της πολιομυελίτιδας στη Γάζα, είπε σήμερα ότι «3.000 εργαζόμενοι (της UNRWA) είναι ιατρικό προσωπικό, αυτό είναι πραγματικά μοναδικό και καμία υπηρεσία δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί της, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΟΥ».
Ένα δεύτερο κείμενο που ψηφίστηκε τη Δευτέρα από την Κνεσέτ απαγορεύει σε Ισραηλινούς αξιωματούχους να συνεργάζονται με την UNRWA και τους υπαλλήλους της, κάτι που θα διαταράξει σημαντικά τις δραστηριότητες της υπηρεσίας, δεδομένου ότι το Ισραήλ ελέγχει την είσοδο των φορτίων ανθρωπιστικής βοήθειας για τη Γάζα.
«Σε ό,τι αφορά τον συντονισμό, πρόκειται για ένα πολύ, πολύ σοβαρό πρόβλημα», εξήγησε ο Φάουλερ.
Όπως και άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ και διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις η UNRWA εξαρτάται από τις επαφές της με τον ισραηλινό στρατό ή με ένα όργανο του υπουργείου Άμυνας που διαχειρίζεται τις πολιτικές υποθέσεις στα παλαιστινιακά εδάφη, το COGAT, για να συντονίζει την είσοδο εμπορευμάτων στη Γάζα και την ασφάλεια του προσωπικού της.
Σε ευρύτερη κλίμακα, ο εκπρόσωπος εξέφρασε ανησυχίες για τις συνέπειες που θα έχει αυτή η απόφαση του Ισραήλ για το μέλλον της πολυμερούς προσέγγισης. «Είναι ένα πλήγμα κατά της πολυμέρειας (…) Δεν είναι η μοναδική περιοχή του κόσμου όπου μια κυβέρνηση θα μπορούσε να επιδιώξει να ξεφορτωθεί ένα όργανο των Ηνωμένων Εθνών που το θεωρεί ενοχλητικό», σχολίασε.