Ένα σημαντικό «όπλο» εναντίον της υπερσυνταγογράφησςη διαγνωστικών εξετάσεων, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες και τον εξορθολογισμό των δαπανών, που επιβαρύνουν τον ΕΟΠΥΥ και το σύστημα υγείας εν γένει, προωθεί η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία (ΕΑΕ).
Ειδικότερα, η ΕΑΕ επικαιροποιεί τα διαγνωστικά πρωτόκολλά ακτινολογίας, δηλαδή τις απεικονιστικές εξετάσεις που είναι κατάλληλες για τον κάθε ασθενή, ανάλογα της κλινικής τους εικόνας.
Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που επικαιροποιούνται, καθώς αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά το 2012 και επικαιροποιήθηκαν το 2018.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος της ΕΑΕ, Δρ. Αθανάσιος Χαλαζωνίτης κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου, η παρούσα επικαιροποίηση βασίζεται σε τρείς άξονες:
1. Ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών απεικόνισης όπου αυτές έχουν ένδειξη.
2. Μείωση των άχρηστων εξετάσεων που δεν βοηθούν τον ασθενή και επιπλέον τον επιβαρύνουν οικονομικά τόσο αυτόν όσο και την πολιτεία.
3. Προστασία του ασθενούς από αλόγιστη χρήση της ιονίζουσας ακτινοβολίας.
Από σύνολο 130 διαγνωστικών πρωτόκολλων, η επιστημονική εταιρεία μέχρι σήμερα, έχει επικαιροποιήσει τα 80 και μέχρι τα τέλη του Νοεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία και για τα υπόλοιπα.
«Η ένταξή τους στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να μειώσει την προκλητή ζήτηση εξετάσεων και να βελτιώσει την ποιότητα της διάγνωσης και θεραπείας χιλιάδων ασθενών», σημειώνει η ΕΑΕ σε ανακοίνωση της.
Εκτιμάται, μάλιστα, πως με την ένταξη των πρωτοκόλλων η δαπάνη θα μπορούσε να περιοριστεί σημαντικά, μειώνοντας και το clawback της κατηγορίας κατά περίπου 20%. Κατά μέσο όρο το clawback στις εν λόγω διαγνωστικές εξετάσεις φτάνει στο περίπου 30%-35%. Στην πράξη, δηλαδή, 1 στις 3 εξετάσεις γίνεται δωρεάν.
Όπως εξήγησε η Ρουμπίνη Γεωργακοπούλου, Μέλος Επιτροπής Διαπραγμάτευσης clawback του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και Μέλος Επιτροπής Επαγγελματικών Θεμάτων της ΕΑΕ, η προκλητή ζήτηση, δηλαδή η συνταγογράφηση εξετάσεων που μπορεί να είναι περιττές, εντοπίζεται σε τρία επίπεδα:
1. Στον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος ζητά τη συνταγογράφηση εξετάσεων από το γιατρό του. Προκειμένου να διασφαλίσει τη σχέση του με τον ασθενή, ο γιατρός συνταγογραφεί τις εξετάσεις που του ζητάει, ακόμα και αν δεν τις κρίνει απαραίτητες,
2. Στους γιατρούς οι οποίοι συνταγογραφούν για λόγους «ανταποδοτικότητας» (οικονομικά οφέλη),
3. Στην «αμυντική ιατρική», μία πρακτική με κύριο στόχο την προστασία των γιατρών απέναντι σε αγωγές αποζημιώσεων για τυχόν πρόκληση ιατρικού σφάλματος. Οι γιατροί προχωρούν σε εκούσια κατάχρηση των ιατρικών υπηρεσιών, με αποτέλεσμα όχι μόνο την ταλαιπωρία των ασθενών, αλλά και την αύξηση της ιατρικής δαπάνης.
Ωστόσο, το πολύτιμο αυτό εργαλείο παραμένει ανεκμετάλλευτο.
Όπως εξήγησαν εκ μέρους της ΕΑΕ οι κκ Χαλαζωνίτης και Γεωργακοπούλου «δυστυχώς ουδείς αρμόδιος από το Υπουργείο Υγείας, ή άλλο σχετικό Φορέα (π.χ. ΗΔΙΚΑ), αξιοποίησε το συγκεκριμένο επιστημονικό έργο, το οποίο ήταν όχι μόνο πρωτοποριακό για το χρόνο που παρουσιάσθηκε, αλλά και το μοναδικό μεταξύ των λοιπών Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών».
«Αντ’ αυτού ο ΕΟΠΠΥ επέβαλλε στους συμβεβλημένους εργαστηριακούς ιατρούς, «ποιοτικά» κριτήρια για εξετάσεις με αξονική και μαγνητική τομογραφία τα οποία κατά βάση αποτελούν εμπορικά (και όχι επιστημονικά) κριτήρια και συνδέουν την αποζημίωση του εργαστηριακού ιατρού (ποιοτικό rebate) αυθαίρετα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού. Αγνοώντας παντελώς την ποιότητα των εξετάσεων και κυρίως την αμοιβή του Ιατρού που γνωματεύει την εξέταση (την υπεραξία δηλαδή των γνώσεων και της εμπειρίας αυτού)» αναφέρει η Εταιρεία.
Σύμφωνα με την ΕΑΕ, «η ένταξη των Διαγνωστικών Πρωτοκόλλων στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να θέσει φραγμούς στην προκλητή ζήτηση απεικονιστικών εξετάσεων και την «αμυντική» άσκηση της ιατρικής, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ορθολογική διαχείριση των πόρων του ΕΟΠΥΥ. Επίσης, με την εφαρμογή των Διαγνωστικών Πρωτοκόλλων μπορεί να διασφαλιστεί η παροχή τεκμηριωμένης ιατρικής φροντίδας και αξιόπιστης διάγνωσης, με την ορθή επιλογή της πλέον ενδεδειγμένης απεικονιστικής πράξης καθώς και να περιοριστεί η έκθεση του γενικού πληθυσμού σε περιττή ιοντίζουσα ακτινοβολία», υποστήριξαν οι εκπρόσωποι του κλάδου.
Πάντως, όπως ανέφερε ο κ. Χαλαζωνίτης, η ΕΑΕ βρίσκεται σε επαφές με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ώστε να προχωρήσει η εφαρμογή τους από το 2025. Η πρόταση της ΕΑΕ προς το Υπουργείο και την ΗΔΙΚΑ, περιλαμβάνει το σχεδιασμό πλατφόρμας συνταγογράφησης με φίλτρα ενδείξεων:
- Αυτή θα επιτρέπει, ή θα προτείνει τον απεικονιστικό έλεγχο που θα πρέπει να συνταγογραφηθεί από τον κλινικό ιατρό με online δυνατότητα.
- Η συνταγογράφηση θα βασίζεται σε επιστημονικά κριτήρια και με πρακτική υποστήριξη για τις δυνατές επιλογές απεικονιστικής μεθόδου κατά περίπτωση (ιστορικού, κλινικών σημείων, παρακολούθησης πορείας νόσου, η θεραπευτικού σχήματος κ.λπ.)
Όλες οι προτεινόμενες απεικονιστικές τεχνικές παρατίθενται με 5 κατηγορίες ιεράρχησης (απόλυτη ένδειξη-ενδεδειγμένη εξέταση-σχετική ένδειξη-ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις-μη ενδεδειγμένη εξέταση) ούτως ώστε να διασφαλίζεται η κατά το δυνατόν ισότιμη εφαρμογή αυτών ανά τη χώρα μας με δυνατότητα σχετικής επιλογής.