Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, για έναν μήνα θα έχουμε, όπως κάθε χρόνο, πληθυσμιακή έξαρση της γαλάζιας μέδουσας Rhizostoma pulmo.
«Τις πληθυσμιακές αυτές εξάρσεις τις βλέπουμε από μέσα Ιουνίου μέχρι μέσα Ιουλίου στα πιο βαθιά, μακριά από τις παραλίες, εκτός από τις μέρες που οι άνεμοι και τα θαλάσσια ρεύματα μας τις φέρνουν στις ακτές μας», αναφέρει η ανακοίνωση του Παρατηρητηρίου.
Η γαλάζια μέδουσα, με επιστημονικό όνομα Rhizostoma pulmo είναι ένα από τα πολλά είδη μεδουσών που έχουμε στην Ελλάδα. Είναι πελαγικό είδος και αυτό σημαίνει ότι την ζει κυρίως στην ανοιχτή θάλασσα και σπάνια τις βλέπουν οι κολυμβητές ανάμεσα τους.
Είναι μεγάλη σε μέγεθος και μπορεί να φτάσει το μέγιστο μήκος της καμπάνας τα 90 εκατοστά σε διάμετρο. Ενώ ταυτόχρονα είναι και βαριά μέδουσα και έχει καταγραφεί να φτάνει έως τα 10 κιλά. Ενώ σε εμφάνιση μπορούμε να την δούμε σαν άσπρη ή και σαν έντονο γαλάζιο χρώμα.
«Παρ' ότι την τρομακτική εμπειρία που μπορεί να έχει κάποιος με το να δει μια μεγάλη μέδουσα, δεν είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο (εκτός από αλλεργικούς). Έχει κνιδοκύταρα και μπορούν να μας τσιμπήσουν αλλά δεν περνάνε το ανθρώπινο δέρμα και έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος για την υγείας μας (όπως με την Pelagia noctiluca). Στο τσίμπημα της νιώθουμε ένα ελαφρύ κάψιμο και μια φαγούρα στο σώμα μας, αλλά μπορούμε να νιώσουμε τα ίδια ακόμα και αν δεν μας τσιμπήσει αλλά αν κολυμπάμε κοντά της και έχει απελευθερώσει μια βλέννα με τοξίνες που χρησιμοποιεί για να θηρεύσει το ζωοπλαγκτόν» αναφέρει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας
Οι οδηγίες που δίνει είναι οι εξής: «Αν έρχονται πάνω μας ενώ κολυμπάμε μπορούμε εύκολα να την απωθήσουμε, σπρώχνοντας την από την καμπάνα. Αλλά δεν πρέπει να πιάσουμε την μέδουσα και μετά να πιάσουμε το πρόσωπο μας (ούτε καν τα μάγουλα μας) γιατί θα πρηστεί. Το τσούξιμο που νιώθουμε στο πρόσωπο μας είναι παρόμοιο με αυτό που νιώθουμε όταν καθαρίζουμε μια καυτή πιπεριά και την πιάσουμε με τα δάκτυλα μας στο εσωτερικό της και μετά πιάσουμε τα μάγουλα μας».
Όπως τονίζει το Παρατηρητήριο κάνει μικρές τοπικές ετήσιες εξάρσεις. Σαν μεμονωμένα άτομα τις βλέπουμε πιο συχνά από Μάιο μέχρι Οκτώβριο, ενώ εμφανίζουν κάποιες μικρές και τοπικές εξάρσεις από μέσα Ιουνίου έως και τέλη Ιουλίου. Ενώ τον Αύγουστο συνηθίζουμε να τις βλέπουμε μισοφαγωμένες όπου κάποια είδη ψαριών κάνουν επιδρομή στα πλοκάμια τους.
Επειδή οι εξάρσεις τους είναι ετήσιες δεν χρειάζονται περισσότερο χρόνο να μείνουν στις θάλασσες μας αλλά ούτε να κάνουν τεράστιες πληθυσμιακές εξάρσεις όπως της Pelagia noctiluca.
Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να βλέπουμε περισσότερο αυτές τις εξάρσεις από Ξάνθη προς Καβάλα, Θερμαϊκό προς παράλια Λάρισας, Βόρειο Ευβοϊκό, και Βόρειο-δυτική Πελοπόννησο και πιο σπάνια σε άλλες περιοχές.
Tι μπορεί να προκαλέσουν τα τσιμπήματα της μέδουσας
Αν κάποιος έρθει σε επαφή με μέδουσα όταν κολυμπάει ή όταν περπατάει στην θάλασσα μπορεί να τον τσιμπήσει και το δηλητήριο από τις νηματοκύστες μπορεί να εισέλθει στο σώμα του. Πάνω από 150 χιλιάδες τσιμπήματα σημειώνονται κάθε χρόνο.Ανάλογα με τον τύπο της μέδουσας και πόσο δηλητήριο εισέρχεται στο σώμα μας, το τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει πόνο ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Κάποια τσιμπήματα μέδουσας μπορεί να απειλήσουν τη ζωή κάποιου. Είναι σημαντικό να λάβει κανείς ιατρική βοήθεια αν έχει σοβαρά συμπτώματα μετά από το τσίμπημα μέδουσας. Υπενθυμίζεται πάντως ότι οι γαλάζιες μέδουσες δεν είναι επικίνδυνες. Οι οδηγίες παρακάτω είναι ωστόσο γενικά χρήσιμες και καλό είναι να τις γνωρίζουμε όλοι για να προσέχουμε.
Τα πιο κύρια συμπτώματα μετά το τσίμπημα μέδουσας
Τα συμπτώματα μετά από ένα τσίμπημα μέδουσας εξαρτώνται από τον τύπο της μέδουσας. Τα ήπια τσιμπήματα συνήθως προκαλούν μικρή ενόχληση, φαγούρα και σε κάποιες περιπτώσεις εξάνθημα.
Πιο σοβαρά τσιμπήματα μπορούν να προκαλέσουν ακόμα μεγαλύτερη βλάβη. Αν τα συμπτώματα είναι ακόμα πιο σοβαρά πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Αν τα συμπτώματα είναι πιο σοβαρά τότε συνήθως περιλαμβάνουν:
Δυσκολία στην αναπνοή
Πόνο στο στήθος
Μυϊκούς πόνους
Πρήξιμο στο στήθος
Μούδιασμα ή γαργαλητό
Ναυτία ή εμετό
Δυσκαταποσία
Ερυθρότητα που χειροτερεύει, εξάνθημα ή πόνος αν το τσίμπημα επιμένει
Θεραπεία
Σύμφωνα με το webmd.com καλό είναι να γνωρίζετε ότι τα περισσότερα γιατροσόφια δεν έχει αποδειχτεί ότι βοηθάνε στο τσίμπημα μέδουσας αλλά αν δεν υπάρχει γιατρός μπορείτε να δοκιμάστε για ψυχολογικούς λόγους, αλλά καλό να γνωρίζετε ότι δεν βοηθάνε επί της ουσίας.
Έτσι, τα παρακάτω γιατροσόφια που αναφέρουμε ενδεικτικά καλό είναι να ξέρετε ότι δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι βοηθούν ουσιαστικά:
Σόδα
Κόπανος κρεάτος
Επίδεσμος
Ούρα
Αλκόολ
Το ξύσιμο στο σημείο του τσιμπήματος
Ξέπλυμα με φρέσκο νερό
Τρίψιμο με πετσέτα
Από την άλλη σύμφωνα με το my.clevelandclinic.org υπάρχουν κάποιες στρατηγικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε.
- Αν το τσίμπημα συμβει μέσα στην θάλασσα ή στην παραλία τότε ρίξτε λίγο θαλασσινό νερό στο σημείο του τσιμπήματος. Μην χρησιμοποιείται φρέσκο πόσιμο νερό.
- Χρησιμοποιήστε τσιμπιδάκι φρυδιών για να αφαιρέσετε τα πλοκάμια από το δέρμα.
- Ακολούθως μπορείτε να ρίξετε ξύδι ή οινόπνευμα στην περιοχή για να σταματήσει η αίσθηση του καύσου και να απελευθερωθεί η τοξίνη.
- Αφου ρίξετε ξύδι ξυριστική κρέμα ή ένα μείγμα από σόδα και θαλασσινό νερό και όταν πια ξεραθεί αφαιρέστε το με μια πιστωτική κάρτα
- Για να μειωθεί ο πόνος, μπορείτε να βάλετε λοσιόν καλαμίνης ή κρέμα υδροκορτιζόνης αν είναι αυτό εφικτό ή να χρησιμοποιήσετε πάγο ή ζεστό νερό για να μειώσετε το πρήξιμο και τον πόνο.
- Αν υπάρχει δυνατότητα καλό είναι επισκεφτεί κανείς ένα γιατρό του καθώς εκείνος γνωρίζει καλύτερα ποια φάρμακα μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο και να εξουδετερώσουν τις παρενέργειες του δηλητηρίου και να μειώσουν τη φαγούρα και το εξάνθημα.
Τι κάνουμε ώστε να αποφύγουμε το τσίμπημα της μέδουσας
- Ρωτάμε τους ναυαγοσώστες (αν υπάρχουν) αν γνωρίζουν για την ύπαρξη μεδουσών στην παραλία.
- Αν κάνετε σέρφ ή κατάδυση στον ωκεανό, φορέστε ένα προστατευτικό μαγιό.
- Μην ακουμπάτε μέδουσα που έχει ξεβραστεί στην ακτή. Ακόμα και οι νεκρές μέδουσες έχουν ακόμα δηλητήριο στα πλοκάμια τους και μπορεί να σας τσιμπήσουν.
