Είτε βιώνουμε τον πρώτο μας σεισμό είτε τον χιλιοστό, το νευρικό μας σύστημα υφίσταται σημαντικό στρες. Το στρες του σεισμού είναι κάτι που βιώνουν άνθρωποι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, όταν αυτά βρίσκονται πάνω σε ιδιαίτερα ενεργά ρήγματα που προκαλούν συχνές και αισθητές σεισμικές δονήσεις.
Κατά τη διάρκεια μιας φυσικής καταστροφής, ένα κύμα ορμονών απελευθερώνεται στον εγκέφαλό μας, προκαλώντας στο σώμα μας αυξημένους καρδιακούς παλμούς, γρήγορες ή σύντομες αναπνοές, διεσταλμένες κόρες, αίσθημα τρέμουλου. Αυτή είναι η συνήθης σωματική αντίδραση, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Και ενώ κάποιοι άνθρωποι μπορούν να διατηρούν την ψυχραιμία τους και να συνεχίζουν κανονικά την καθημερινότητα τους, κάποιοι άλλοι το βιώνουν πιο τραυματικά.
Με αφορμή την έντονη σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων 24ωρων στις Κυκλάδες, αναζητήσαμε τις συμβουλές ειδικών από περιοχές με έντονη σεισμικότητα για να αντλήσουμε χρήσιμες οδηγίες καλύτερης διαχείρισης του σεισμικού στρες.
Κατανοήστε τι είναι αυτό που σάς σοκάρει
Σύμφωνα με τους ειδικούς της Ψυχολογικής Εταιρείας της Νέας Ζηλανδίας, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε γιατί οι σεισμοί προκαλούν περισσότερο άγχος από πολλούς άλλους τύπους φυσικών καταστροφών.
Σε αντίθεση με μια πλημμύρα ή ένα τσουνάμι, δεν υπάρχει προειδοποίηση για έναν σεισμό.
Επειδή οι σεισμοί μοιάζουν απρόβλεπτοι, αισθάνεται κανείς ότι χάνει τον έλεγχο και αυτό θα αποτελεί βασικό παράγοντα για το σοκ που βιώνει.
Προετοιμαστείτε για περισσότερους από έναν
Οι σεισμοί σπάνια είναι μεμονωμένοι και αν κάποιος προσπαθεί να καθησυχάσει τον εαυτό του λέγοντας ότι «πάει! Τελείωσε τώρα!» μπορεί να βιώσει ακόμα μεγαλύτερο στρες από τη συνέχιση της σεισμικής ακολουθίας.
Γι’ αυτό, οι ειδικοί προτείνουν να προετοιμαζόμαστε ψυχολογικά για έναν ακόμη σεισμό. Είτε πρόκειται για αρκετούς μετασεισμούς είτε για έναν ακόμη μεγάλο, αποδεχτείτε την πιθανότητα ότι αυτή η εμπειρία (και τα συναφή συναισθήματα) μπορεί να διαρκέσουν για μέρες ή εβδομάδες.
«Το να νιώθουμε έναν βαθμό άγχους και φόβου στη συνέχεια μας παρακινεί να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να είμαστε πιο ασφαλείς αν αυτό ξανασυμβεί και μας βοηθά να αποδεχτούμε τον κίνδυνο», λέει ο Duncan Thomson, ψυχολόγος στην παραλία Καπίτι της Νέας Ζηλανδίας, χώρα που βιώνει συχνούς και πολύ μεγάλου μεγέθους σεισμούς.
Αποδεχόμενοι αυτή την πιθανότητα, όσο παράδοξο και αν ακούγεται, ανακτά κανείς μια αίσθηση ελέγχου της κατάστασης.
Μην πιεστείτε να συνεχίσετε ό,τι κάνατε πριν τον σεισμό
Αν πρέπει να σταματήσετε αυτό που κάνετε, σταματήστε. Μπορεί να προσπαθείτε με κάθε τρόπο να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας, αλλά δεν χρειάζεται να συνεχίσετε.
Μην πάτε στη δουλειά ή στο σχολείο αν δεν νιώθετε ήρεμοι, ακόμη και αν έχει δηλωθεί ότι το κτίριο είναι ασφαλές. «Ο καθένας αντιμετωπίζει τέτοιου είδους τραυματικές καταστάσεις με διαφορετικό τρόπο», τονίζει ο Thomson.
Κάντε τη φροντίδα του εαυτού σας και των αγαπημένων σας προσώπων προτεραιότητά σας. Όλες οι άλλες υποχρεώσεις μπορούν να περιμένουν.
Στηρίξτε τους άλλους
Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις, όσοι έχουν υποστεί ψυχικό τραύμα από γεγονότα όπως ένας σεισμός, αν δεν έχουν γίνει δέκτες επαρκούς υποστήριξης αμέσως μετά το τραύμα, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) και κατάθλιψη.
Σε αυτή τη στιγμή της κρίσης, εφόσον είστε ψύχραιμοι και καλά, φροντίστε λοιπόν να παρέχετε συναισθηματικές «πρώτες βοήθειες» σε όλους τους γύρω σας.
«Το πιο χρήσιμο πράγμα είναι η κοινωνική σύνδεση», τονίζει ο Thomson. «Οι άνθρωποι ηρεμούν και καθησυχάζονται από την επαφή με άλλους ανθρώπους, οπότε ακόμα και η απλή παρουσία κοντά σε ανθρώπους που είναι αναστατωμένοι θα βοηθήσει».
Μιλήστε στα παιδιά σας
Είναι φυσιολογικό τα παιδιά και οι έφηβοι να έχουν πολύ έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις σε γεγονότα όπως ένας σεισμός.
Σύμφωνα με το KidsHealth, οι νέοι μαθαίνουν τόσο από τις αντιδράσεις των γονέων τους όσο και από τα όσα προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και αναπτύσσουν στρατηγικές αντιμετώπισης με βάση αυτά.
«Περιορίστε την πρόσβασή τους στα μέσα ενημέρωσης και σκεφτείτε προσεκτικά τι λέτε μπροστά τους», προτρέπει o Thomson.
«Προσπαθήστε να βρείτε μια ισορροπία μεταξύ του να τους επιτρέψετε να μιλήσουν για ό,τι συνέβη και να συνεχίσετε τις ρουτίνες που σηματοδοτούν ασφάλεια και κανονικότητα. Τα παιδιά συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους, οπότε να είστε σε επιφυλακή γι' αυτό και να τους δώσετε να καταλάβουν ότι δεν οφείλεται σε κάτι που έκαναν τα ίδια».
Διαφυλάξτε την ρουτίνα σας
Όπου είναι δυνατόν, όπως συμβουλεύει o Thomson, διατηρήστε ρουτίνες για όλη την οικογένεια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αυτό περιλαμβάνει ιδίως το πότε σερβίρονται τα γεύματα.
Αυτό δημιουργεί μια «σταθερά» σταθερότητας που θα ενημερώσει τη συναισθηματική επεξεργασία του γεγονότος αυτού.
Η Ψυχολογική Εταιρεία της Νέας Ζηλανδίας συμβουλεύουν ότι δεν πρέπει να μετακομίζετε, εκτός αν είναι απαραίτητο για λόγους ασφαλείας.
Η μετακόμιση από το σπίτι σας, έστω και προσωρινά, συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα στρες, απομόνωσης και κοινωνικής διαταραχής από ό,τι η παραμονή στη θέση σας.
Ζητήστε βοήθεια
Κεφαλαιώδης είναι η σημασία του να ζητάτε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε. Εάν τα σημερινά συναισθήματα δεν υποχωρούν (ή εντείνονται), μην είστε στωικοί: απευθυνθείτε σε κάποιον που εμπιστεύεστε.
Αυτό μπορεί να είναι ένας στενός φίλος, συγγενής, γιατρός ή επαγγελματίας ψυχικής υγείας.
«Νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αναγνωρίσουν ότι δεν θα έβλεπαν κάποιον που ζητάει βοήθεια ως αδύναμο», λέει η Thomson. «Το αντίθετο μάλιστα».
Πηγή: stuff.co.nz , caymanncompass.com, https://www.kidshealth.org.nz/