Οι χώρες στο βόρειο ημισφαίριο παρακολουθούν στενά φέτος τις τάσεις της γρίπης στην Αυστραλία, καθώς αυτό βοηθά στην πρόβλεψη του πώς μπορεί να εξελιχθεί η χειμερινή περίοδος γρίπης. Οι ιοί της γρίπης παρακολουθούνται προκειμένου να καταγραφεί τι είδους ιοί κυκλοφορούν, ποιές ηλικιακές ομάδες επηρεάζονται περισσότερο και πόσο αποτελεσματικά λειτουργούν τα εμβόλια.
Το 2020 και το 2021, στο αποκορύφωμα της πανδημίας COVID, τα ποσοστά της γρίπης μειώθηκαν σε όλο τον κόσμο. Αυτό πιθανώς οφείλεται στην πρωτοφανή αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, με την κοινωνική αποστασιοποίηση, την υγιεινή των χεριών, τη χρήση μάσκας και τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επιβλήθηκαν. Αυτό άλλαξε το 2022, με την Αυστραλία να διάγει περίοδο γρίπης νωρίτερα από το συνηθισμένο, η οποία κορυφώθηκε τον Ιούνιο αντί για τον Αύγουστο όπως γινόταν παλιότερα.
Με βάση την εμπειρία τους, οι χώρες του βόρειου ημισφαιρίου ανέμεναν και φέτος κάτι παρόμοιο. Η περίοδος γρίπης 2022-23 πράγματι κορυφώθηκε στο βόρειο ημισφαίριο τον Δεκέμβριο του 2022, δύο μήνες νωρίτερα από τη συνήθη κορύφωση της δραστηριότητας της γρίπης προ πανδημίας.
Φέτος, η Αυστραλία παρουσίασε κορύφωση της γρίπης στα τέλη Ιουνίου, περίπου δύο εβδομάδες αργότερα από πέρυσι. Το πότε θα κορυφωθεί η περίοδος της γρίπης στο βόρειο ημισφαίριο, ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλεφθεί και δεν μπορεί να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα από αυτό που συνέβη στην Αυστραλία. Οι ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις και η συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένου του πόσοι άνθρωποι επιλέγουν να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο εξάπλωσης της γρίπης.
Η κλίμακα της αυστραλιανής περιόδου γρίπης, μέχρι στιγμής, μοιάζει παρόμοια με την περσινή, αν και τα κρούσματα μειώνονται πιο αργά. Δείκτες όπως τα ποσοστά εισαγωγών στα νοσοκομεία, οι εισαγωγές σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) και οι θάνατοι είναι απολύτως ενδεικτικοί της σοβαρότητας της κατάστασης. Μέχρι τον Αύγουστο του 2023, τα δεδομένα έμοιαζαν παρόμοια με αυτά του 2022. Μεταξύ των ατόμων που νοσηλεύτηκαν μέχρι σήμερα περίπου το 7% εισήχθησαν σε ΜΕΘ.
Ο αριθμός των θανάτων μέχρι στιγμής είναι λίγο κάτω από 0,1% σε σύγκριση με το 0,14% το 2022. Με βάση αυτά τα στοιχεία, η σοβαρότητα της γρίπης φαίνεται συνολικά να είναι ήπιας μορφής, αλλά κανείς δεν μπορεί να ξέρει πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Οι εκθέσεις επιτήρησης της γρίπης στην Αυστραλία δείχνουν επίσης ότι, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων αφορά παιδιά ηλικίας πέντε έως εννέα ετών, ακολουθούμενα από μικρότερα και μεγαλύτερα παιδιά.
Μεταξύ των νοσηλευόμενων, τα άτομα κάτω των 16 ετών ήταν η μεγαλύτερη ομάδα (72%) με βάση τα αναφερόμενα στοιχεία από τα βασικά νοσοκομεία της μακρινής ηπείρου. Αυτό είναι ένα ανησυχητικό δεδομένη εάν η τάση αυτή συνεχιστεί το 2023-24. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η ηλικιακή κατανομή των εισαγωγών στα νοσοκομεία στο σύστημα επιτήρησης της Αυστραλίας ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζει την ηλικιακή κατανομή όλων των εισαγωγών ασθενών με γρίπη σε εθνικό επίπεδο.
Αδήριτη ανάγκη ο εμβολιασμός
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τον εμβολιασμό πριν από κάθε περίοδο γρίπης για ορισμένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων, των παιδιών και των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στην πρόληψη της γρίπης, για τη μείωση της νοσηλείας ή των απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών, όπως η πνευμονία.
Μια δυσκολία, είναι ότι τα συστατικά του εμβολίου πρέπει να ενημερώνονται ώστε να ταιριάζουν καλά με τα στελέχη που προκαλούν ασθένειες σε ένα δεδομένο έτος. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που η παρακολούθηση των ιών κρίνεται επιτακτική
Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα επιτήρησης, το 59% των κυκλοφορούντων στελεχών στη Αυστραλία είναι τύπου Α και περίπου το 39% είναι τύπου Β. Οι ιοί της γρίπης Α χωρίζονται περαιτέρω σε υποτύπους με βάση δύο πρωτεΐνες στην επιφάνειά τους: την αιμοσυγκολλητίνη (Η) και τη νευραμινιδάση (Ν). Αυτές οι πρωτεΐνες αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορούν να προκαλέσουν ανοσολογική αντίδραση. Υπάρχουν διάφοροι υπότυποι H και N, αλλά οι A(H1N1) και A(H3N2) ευθύνονται συχνότερα για την εποχική γρίπη στον άνθρωπο.
Η γρίπη Β χωρίζεται σε γενεαλογικές γραμμές, με δύο να είναι οι συνηθέστγερες: η B-Victoria και η B-Yamagata.
Οι κυκλοφορούντες ιοί της γρίπης αλλάζουν τακτικά, επειδή με την πάροδο του χρόνου συμβαίνουν μεταλλάξεις στα γονίδια του ιού. Αυτές καθιστούν τις πρωτεΐνες Η και Ν εξαιρετικά μεταβαλλόμενες, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ανοσολογική μας απόκριση στον ιό. Αυτές οι αλλαγές ή η «αντιγονική παρέκκλιση» είναι ο λόγος για τον οποίο απαιτούνται νέα εμβόλια κάθε χρόνο.
Για να παράγει ο οργανισμός τα κατάλληλα αντισώματα για την προστασία των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της περιόδου γρίπης, τα εμβόλια πρέπει να περιέχουν πρωτεΐνες Η και Ν (αντιγόνα) που ταιριάζουν καλά με τον κυκλοφορούντα ιό.
Η προετοιμασία των εμβολίων
Χρειάζονται αρκετοί μήνες για την παραγωγή εμβολίων στις ποσότητες που απαιτούνται για την παγκόσμια διανομή. Αυτό σημαίνει ότι τα κυκλοφορούντα στελέχη αναμένονται με βάση τις τάσεις της προηγούμενης περιόδου. Για τις χώρες στο βόρειο ημισφαίριο, ο ΠΟΥ ξεκίνησε διαβουλεύσεις τον Φεβρουάριο για να συστήσει τους ιούς που θα συμπεριληφθούν στα εμβόλια γρίπης για την περίοδο 2023-24.
Η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων κατά τη διάρκεια των περιόδων γρίπης μπορεί να δείξει αν οι συστάσεις για μια δεδομένη περιοχή ήταν σωστές. Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων αποδείχθηκε αρκετά χαμηλή (15%) το 2017-18, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια περίοδο γρίπης με υψηλότερα από τα συνηθισμένα επίπεδα μόλυνσης.
Αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η αντιστοιχία και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου, στην Αυστραλία από τα 2.678 δείγματα του ιού της γρίπης που έχουν σταλεί στον ΠΟΥ μέχρι σήμερα, το 98% των απομονωμένων ατόμων γρίπης A(H1N1) (δείγματα που ελήφθησαν από ένα άτομο), το 84% των απομονωμένων ατόμων γρίπης A(H3N2) και το 99% των απομονωμένων ατόμων γρίπης B/Victoria είχαν παρόμοια αντιγόνα με τα αντίστοιχα συστατικά του εμβολίου.
Εκτός από τον εμβολιασμό, οι καλές συνήθειες και τα όσα διδαχθήκαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, μπορούν να μας βοηθήσουν να αποφύγουμε τη γρίπη και άλλες αναπνευστικές ασθένειες. Αυτές περιλαμβάνουν ενέργειες όπως η κάλυψη του βήχα και του φτερνίσματος, το τακτικό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή ατόμων που έχουν συμπτώματα.
Πηγή: Theconversation