Καλά νέα για τους λάτρεις του τσαγιού αφού αυτό το ρόφημα που αποτελεί καθημερινή συνήθεια για πολύ μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού φαίνεται να μπορεί να καθαρίζει και το νερό από βαρέα μέταλλα.
Τα βαρέα μέταλλα μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, στο καρδιαγγειακό, στο γαστρεντερικό σύστημα, στους πνεύμονες, στα νεφρά, στο ήπαρ, στους ενδοκρινείς αδένες και στα οστά. Η κυριότερη ιδιότητα που τα κάνει επικίνδυνα είναι ότι δομικά μοιάζουν με τα θρεπτικά ιχνοστοιχεία και έτσι ο οργανισμός δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει απόλυτα και έτσι μπορεί να τα δεσμεύσει και να τα κατακρατήσει στους διάφορους ιστούς προκαλώντας συσσώρευση και τοξικότητα.
Σε μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Northwestern προκύπτει ότι η παρασκευή τσαγιού αποβάλλει με φυσικό τρόπο βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το κάδμιο, φιλτράροντας αποτελεσματικά τους επικίνδυνους ρύπους από τα ροφήματα. Τα ιόντα βαρέων μετάλλων προσκολλώνται ή προσροφώνται στην επιφάνεια των φύλλων του τσαγιού, όπου παραμένουν παγιδευμένα μέχρι την απόρριψη του χρησιμοποιημένου φακελίσκου τσαγιού , όπως αναφέρεται σε σχετική δημοσίευση που έγινε στο περιοδικό ACS Food Science & Technology.
«Δεν προτείνουμε να αρχίσουν όλοι να χρησιμοποιούν φύλλα τσαγιού ως φίλτρο νερού», δήλωσε ο Vinayak Dravid του Northwestern, κύριος συγγραφέας της μελέτης. "Για τη μελέτη αυτή, στόχος μας ήταν να μετρήσουμε την ικανότητα του τσαγιού να απορροφά βαρέα μέταλλα. Με την ποσοτικοποίηση αυτής της επίδρασης, η εργασία μας αναδεικνύει την άγνωστη συμβολή της κατανάλωσης τσαγιού στη μείωση της έκθεσης σε βαρέα μέταλλα σε πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο".
«Δεν είμαι σίγουρος ότι υπάρχει κάτι μοναδικά αξιοσημείωτο στα φύλλα τσαγιού ως υλικό», δήλωσε ο Benjamin Shindel, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. "Έχουν μία πολύ ενεργή επιφάνεια, η οποία είναι μία χρήσιμη ιδιότητα για ένα προσροφητικό υλικό και αυτό που κάνει τα φύλλα τσαγιού καλά στο να απελευθερώνουν γρήγορα χημικές ουσίες γεύσης στο νερό σας. Το ιδιαίτερο όμως είναι ότι το τσάι τυχαίνει να είναι το ρόφημα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο. Με το τσάι, οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα επιπλέον. Απλώς βάζουν τα φύλλα στο νερό τους και τα αφήνουν να μουλιάσουν και απομακρύνουν με φυσικό τρόπο τα μέταλλα».
Για τη διεξαγωγή της μελέτης, η ομάδα του Northwestern διερεύνησε πώς οι διαφορετικοί τύποι τσαγιού, τα σακουλάκια τσαγιού και οι μέθοδοι παρασκευής επηρεάζουν την προσρόφηση βαρέων μετάλλων. Οι διάφορες ποικιλίες που εξετάστηκαν περιλάμβαναν «αληθινά» τσάγια όπως το μαύρο, το πράσινο, το oolong και το λευκό, καθώς και τσάγια χαμομηλιού και rooibos. Επίσης, εξέτασαν τις διαφορές μεταξύ του τσαγιού σε μορφή χύμα φύλλων και του τσαγιού σε σακουλάκια του εμπορίου.
Οι ερευνητές δημιούργησαν διαλύματα νερού με ποσότητες μολύβδου και άλλων μετάλλων (χρώμιο, χαλκό, ψευδάργυρο και κάδμιο) και στη συνέχεια θέρμαναν τα διαλύματα σε θερμοκρασία λίγο κάτω από τη θερμοκρασία βρασμού. Στη συνέχεια, πρόσθεσαν τα φύλλα τσαγιού, τα οποία έμειναν για διαφορετικά χρονικά διαστήματα - από λίγα δευτερόλεπτα έως 24 ώρες.
Μετά την εμβάπτιση, η ομάδα μέτρησε πόσο από το περιεχόμενο των μετάλλων παρέμεινε στο νερό. Συγκρίνοντας τα επίπεδα μετάλλων πριν και μετά την προσθήκη των φύλλων τσαγιού, μπόρεσαν να υπολογίσουν πόσα απομακρύνθηκαν αποτελεσματικά.
Οι σακούλες από κυτταρίνη λειτουργούν καλύτερα και δεν απελευθερώνουν μικροπλαστικά
Μετά από πολλαπλά πειράματα, οι Dravid, Shindel και η ομάδα τους εντόπισαν διάφορες τάσεις. Ίσως κάπως απροσδόκητες: Η σακούλα έχει σημασία. Αφού δοκίμασαν διαφορετικούς τύπους σακούλας χωρίς τσάι μέσα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι βαμβακερές και νάιλον σακούλες προσρόφησαν μόνο ασήμαντες ποσότητες των ρύπων. Οι σακούλες από κυτταρίνη, ωστόσο, λειτούργησαν απίστευτα καλά.
Το κλειδί για ένα επιτυχημένο απορροφητικό υλικό είναι η μεγάλη επιφάνεια. Παρόμοια με τον τρόπο που ένας μαγνήτης προσκολλάται στην πόρτα ενός ψυγείου, τα μεταλλικά ιόντα προσκολλώνται στην επιφάνεια ενός υλικού. Έτσι, όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια στην οποία μπορούν να προσκολληθούν τα σωματίδια, τόσο το καλύτερο. Ο Shindel υποστηρίζει ότι η κυτταρίνη, η οποία είναι ένα βιοδιασπώμενο φυσικό υλικό που παράγεται από πολτό ξύλου, έχει μεγαλύτερη επιφάνεια - και επομένως περισσότερες θέσεις πρόσδεσης - από τα πιο κομψά συνθετικά υλικά.
«Τα σακουλάκια από βαμβάκι και νάιλον δεν απομακρύνουν σχεδόν καθόλου βαρέα μέταλλα από το νερό», δήλωσε ο Shindel. «Τα νάιλον σακουλάκια τσαγιού είναι ήδη προβληματικά επειδή απελευθερώνουν μικροπλαστικά, αλλά η πλειονότητα των σακουλιών τσαγιού που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι κατασκευασμένα από φυσικά υλικά, όπως η κυτταρίνης η οποία δεν είναι βλαπτική για τον οργανισμό».
Μεγαλύτερος χρόνος εμβάπτισης, λιγότερα μέταλλα
Όταν συνέκριναν διαφορετικές ποικιλίες τσαγιού, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο τύπος του τσαγιού και το άλεσμα έπαιζαν δευτερεύοντα ρόλο στην προσρόφηση των ρύπων. Τα λεπτοαλεσμένα φύλλα τσαγιού, ιδίως τα φύλλα μαύρου τσαγιού, προσρόφησαν ελαφρώς περισσότερα ιόντα μετάλλων από τα ολόκληρα φύλλα. Και πάλι, οι ερευνητές το απέδωσαν αυτό στην επιφάνεια.
Από όλα τα πειράματα, ένας παράγοντας ξεχώρισε περισσότερο. Ο χρόνος βρασμού έπαιξε τον πιο σημαντικό ρόλο στην ικανότητα των φύλλων τσαγιού να προσροφούν μεταλλικά ιόντα. Όσο μεγαλύτερος ήταν ο χρόνος εμβάπτισης, τόσο περισσότεροι ρύποι προσροφήθηκαν.
Από τα πειράματά τους, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η παρασκευή τσαγιού μπορεί να απομακρύνει περίπου το 15% του μολύβδου από το πόσιμο νερό, ακόμη και σε συγκεντρώσεις μολύβδου που φτάνουν τα 10 μέρη ανά εκατομμύριο. Η εκτίμηση αυτή ισχύει μόνο για ένα «τυπικό» φλιτζάνι τσάι, το οποίο περιλαμβάνει μια κούπα νερό και ένα φακελάκι τσάι, που παρασκευάζεται για τρία έως πέντε λεπτά. Η αλλαγή των παραμέτρων όπως είαι φυσικό απομακρύνει διαφορετικά επίπεδα μολύβδου. Η παραμονή για περισσότερο από πέντε λεπτά, για παράδειγμα, προσροφά περισσότερο μόλυβδο σε σύγκριση με τον μέσο χρόνο εμβάπτισης.