Η εικόνα φθάνοντας στο λιμάνι ενός Κυκλαδίτικου νησιού στις αρχές του Μαρτίου ελάχιστα θυμίζει εκείνης της πολυκοσμίας και βοής του καλοκαιριού. Πάντα όμορφες η Σίκινος, η Φολέγανδρος και η Κίμωλος το Σάββατο 8 Μαρτίου ήταν λουσμένες στο φως και την ηρεμία, αποτυπώνοντας την καθημερινότητα των μόνιμων κατοίκων των Κυκλάδων την περίοδο πριν τα νησιά κατακλυστούν από επισκέπτες.
Μερικές εκατοντάδες μόνιμοι κάτοικοι. Αυτή είναι η πραγματικότητα της ελληνικής επαρχίας και ιδίως της νησιωτικής Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια η χώρα μας, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντιμετωπίζουν σοβαρές δημογραφικές προκλήσεις.
Οι στατιστικές έρευνες του ΟΗΕ για τις πληθυσμιακές μεταβολές των χωρών, δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί από 10.000.000 σε 8.500.000 έως το 2050. Από τα 8.500.000 κατοίκων το 2050, το 36% θα είναι άνω των 65 ετών.
Οι λόγοι που οι νέοι άνθρωποι αποφασίζουν να μην κάνουν παιδιά ή να κάνουν λιγότερα δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από τις πόλεις στην επαρχεία. Εκεί, βέβαια, οι δυσκολίες στην πρόσβαση πολλαπλασιάζονται και μεγεθύνονται. Δεν είναι μόνο οι δυσκολίες στις μετακινήσεις λόγω των ακτοπλοϊκών συνδέσεων από και προς το νησί και η απόσταση από πλήρως εξοπλισμένες μονάδες υγείας, είναι και το κόστος παρακολούθησης ακόμη και μιας εγκυμοσύνης χωρίς επιπλοκές, ειδικά αν δεν έχεις συγγενείς στην πόλη ή στο μεγαλύτερο νησί να σε φιλοξενήσουν. Είναι και το ψυχολογικό και συναισθηματικό φορτίο, που μπορεί να ακολουθήσει μια πιο δύσκολη εγκυμοσύνη.
Σε μια προσπάθεια αντιστροφής της εικόνας η HOPEgenesis, μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία (ΑΜΚΕ), δεν έμεινε μόνο στην προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού, αλλά ανέλαβε και το δύσκολο έργο να στηρίξει οικογένειες σε περίπου 500 απομακρυσμένες περιοχές (ακριτικά νησιά και δυσπρόσιτα χωριά). Οι άνθρωποι της HopeGenesis βρίσκονται στο πλευρό γυναικών που κυοφορούν ή επιθυμούν να μείνουν έγκυες, μερικές από τις οποίες είχαμε την ευκαιρία και την τιμή να γνωρίσουμε από κοντά όταν επισκεφθήκαμε τα τρία αυτά νησιά των Κυκλάδων.
Μαζί μας στην αποστολή οι άνθρωποι του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών (ΝΝΑ) και της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ), αλλά και το πλήρωμα, οι γυναίκες και άνδρες της ΤΠΚ Κρυσταλλίδης υπό τον Κυβερνήτη, Δημήτρη Αγγελή, που μας φιλοξένησε στο ταξίδι του Σαββάτου.
Η συνεργασία της HOPEgenesis με το Πολεμικό Ναυτικό ξεκίνησε το 2020 με την υπογραφή μνημονίου, βάσει του οποίου σε 25 νησιά που είναι «υπό την προστασία» των Ενόπλων Δυνάμεων παρέχονται υπηρεσίες θεραπείας υπογονιμότητας (IVF).
Σίκινος, Φολέγανδρος και Κίμωλος είναι τρία από τα 25 νησιά που έχει «υιοθετήσει» υγειονομικά το ΠΝ και το ΝΝΑ. Σε κάθε στάση, σε κάθε μικρή εκδήλωση που διοργανώθηκε, παρούσες ήταν οι μητέρες και τα παιδιά της HOPEgenesis, οι νησιώτισσες και οι νησιώτες που θέλαν να μάθουν για τη βοήθεια που μπορεί να τους προσφέρει η ΜΥΙΑ του ΝΝΑ.
Η μέρα σημαδεύτηκε και από καλά νέα. Ένα τεστ κυήσεως βγήκε θετικό στη Χίο και ήρθε να προστεθεί σε ένα ακόμη θετικό τεστ την εβδομάδα που πέρασε στην Αμοργό.
Σίκινος
Πρώτη στάση της αποστολής η Σίκινος. Στο λιμάνι την αποστολή περίμενε ο Δήμαρχος του νησιού, Βασίλης Μαράκης, που με τη βοήθεια ντόπιων μας μετέφερε στην κεντρική πλατεία, για καφέ και σνακ, εξηγώντας πως ελήφθη η απόφαση να διατηρηθεί η πλατεία ως έχει, αναλλοίωτη και να μας μιλήσει γεμάτος περηφάνια για το νησί του και τους ανθρώπους του.
Σε ένα ήσυχο καφέ ήταν που γνωρίσαμε τη Μιχαέλα και τον 4 μηνών γιό της, το τρίτο της παιδί, που γεννήθηκε με τη στήριξη της HOPEgenesis. Η Μιχαέλα έχει και δύο κοριτσάκια 7 και 8 ετών. Η έννοια του «δωρεάν τοκετού» δεν υφίσταται για τους νησιώτες μας εξηγούν. Ένας «δωρεάν» τοκετός, μια εγκυμοσύνη, μπορεί να κοστίσει έως και 10 χιλιάδες ευρώ, με τα κόστη μετακίνησης, διαμονής και διατροφής.
«Οι δυσκολίες για να γεννηθεί ένα παιδί στα νησιά είναι τεράστιες», μας λέει ο κ. Μαράκης, από τους χώρους του πρότυπου (με την ουσιαστική έννοια της λέξεως) Σχολείου Σικίνου όπου μια μικρή εκδήλωση διοργανώθηκε για τους ανθρώπους της HOPEgenesis και των ενόπλων δυνάμεων.
«Μία γεννά στο νησί σαν τρεις στην Αθήνα», λέει με νόημα ο δήμαρχος. Στους 9 μήνες της κύησης, χρειάζονται τουλάχιστον 12 ταξίδια για εξετάσεις, ελέγχους κλπ.
Και γνωρίζει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες μιας κύησης στο νησί. Έχει δύο κορίτσια, στο δεύτερο η σύζυγος του χρειάστηκε περίδεση τραχήλου και το μωρό γεννήθηκε 30 ημερών πρόωρο. Το πρόγραμμα καλύπτει όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής των εγκύων των νησιών αυτών σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα.
Στη Σίκινο των 386 μόνιμων κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ένα νησί που έχει ενταχθεί από το 2016 στη δράση της HOPEgenesis, μέχρι σήμερα έχουν γεννηθεί 8 παιδιά μέσα από το πρόγραμμα.
Με δράσεις όπως της ΑΜΚΕ και του ΝΝΑ, που έχει διαχειριστεί κατά προτεραιότητα σοβαρά ιατρικά περιστατικά μόνιμων κατοίκων, «καλύπτεις την ανασφάλεια που συνοδεύει συχνά τη ζωή σε ένα νησί», μας λέει. «Είμαστε στο πλευρό σας για να κάνετε παιδιά και να τα μεγαλώσετε στον τόπο σας», ανέφερε ο πρόεδρος της ΑΜΚΕ, Στέφανος Χανδακάς, ο οποίος σε κάθε νησί ήταν περιτριγυρισμένος από παιδιά.
Στη Σίκινο, το λόγο πήραν και τα παιδιά που με την καθοδήγηση της δασκάλας τους έθεσαν μια σειρά από ερωτήσεις στον κ. Χανδακά και τους ανθρώπους του ΝΝΑ:
«Με πιο μηχάνημα βγάζετε το μωρό από την κοιλιά;»
«Όταν βγήκα από την κοιλιά της μαμάς έκλεγα;»
«Πόσες ώρες δουλεύετε; Τι γίνεται αν ένα παιδάκι πρέπει να γεννηθεί βράδυ;
«Πόσα μωράκια έχετε ξεγεννήσει;», για να ακούσει την απάντηση του κ. Χανδακά, «ένα μικρό χωριό».
Στήριξη πέραν της γέννας
Τα πρώτα παιδιά της HOPEgenesis είναι πλέον 10 ετών. Η συνειδητοποίηση ότι η στήριξη της οικογένειας δεν σταματά στη γέννηση ενός παιδιού, οδήγησε την οργάνωση να επεκτείνει τη δράση της. Έτσι, υλοποιεί προγράμματα στήριξης των κοινοτήτων, με τη δημιουργία κέντρων απασχόλησης παιδιών προσχολικής ηλικίας και βρεφονηπιακών σταθμών, δημιουργία αθλητικών και πολιτιστικών εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Χανδακά, ήδη 5 από τους 12 παιδικούς σταθμούς έχουν παραδοθεί και δημιουργούνται παιδικές χαρές και γήπεδα.
Το «μικρό θαύμα»
Ο Πλοίαρχος Νικόλαος Πετρογιάννης, Διευθυντής - Επιστημονικά Υπεύθυνος της ΜΥΙΑ, περιέγραψε πως το 2017 ξεκίνησε η προσπάθεια διαχείρισης των ζητημάτων υπογονιμότητας που αντιμετώπιζαν μέλη των ενόπλων δυνάμεων για να επεκταθεί και στους νησιώτες. Πλέον, παρέχονται θεραπείες γονιμότητας στους μόνιμους κατοίκους των νησιών που έχει υιοθετήσει το ΠΝ.
«Μικρό θαύμα έχει χαρακτηρίσει τη μονάδα η [πλέον πρώην] Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σ. Ζαχαράκη, αφού με 21 άτομα πραγματοποιούνται σχεδόν 300 κύκλοι ετησίως. Περίπου 320 παιδιά έχουν γεννηθεί χάρη στη Μονάδα», ανέφερε ο κ. Πετρογιάννης.
Μάλιστα, αναμένεται να ενταχθεί στη ΜΥΙΑ και κέντρο γενετικής, το οποίο ήταν και το μόνο που δεν διέθετε η δημόσια αυτή δομή. Είναι άλλωστε, ένα από τρία δημόσια νοσοκομεία που κάνουν προεμφυτευτικό έλεγχο.
«Ένα τηλέφωνο χρειάζεται να κάνετε και μερικά γραφειοκρατικά διαδικαστικά για να σας βοηθήσουμε» είπε ο κ. Πετρογιάννης απευθυνόμενους στους νησιώτες. Στο πλαίσιο της μονάδας πραγματοποιούνται και ανοικτά μαθήματα γονεϊκότητας τα οποία παρακολουθούν, διαδικτυακά, ακόμη και από την Αυστραλία.
«Σε μικρές κοινωνίες η υπογονιμότητα είναι συνήθως ταμπού», υπογράμμισε η Πλοίαρχος Κωνσταντίνα Γαϊτάνου, Διευθύντρια Νοσηλευτικής Υπηρεσίας στο ΝΝΑ. Η συνδρομή της μονάδας για να ξεπεραστεί είναι σημαντική και μάλιστα χωρίς κόστος. Άλλωστε, διαθέτει και ψυχολόγο από το λιμενικό σώμα, με εξειδίκευση στα θέματα υπογονιμότητας.
Τόσο ο κ. Πετρογιάννης όσο και η κα Γαϊτάνου εξήραν το νέο νομοθετικό πλαίσιο που αναγνωρίζει και αγκαλιάζει τις νέες μορφές οικογένειας, και παραχώρησε τη νομική δυνατότητα στις γυναίκες να διαχειριστούν το ίδιο το γενετικό τους υλικό. Πριν από αυτό, για να χρησιμοποιήσει μια γυναίκα τα κατεψυγμένα ωάρια της έπρεπε να έχει την έγκριση του συζύγου της, ακόμη και αν ήταν διαζευγμένη!
Φολέγανδρος
Αν στη Σίκινο τον πρώτο λόγο είχαν τα παιδιά, στη Φολέγανδρο οι γυναίκες πήραν τα ηνία. Το λιμάνι της Φολεγάνδρου το μεσημέρι του Σαββάτου ήταν σχεδόν έρημο, εικόνα άγνωστη για τους θερινούς επισκέπτες του νησιού. Στο λιμάνι που έδεσε η ΤΠΚ Κρυσταλλίδης μας περίμενε ο Δήμαρχος Κυριάκος Μαρινάκης για να μεταφέρει την αποστολή στη χώρα. Εκεί, σε μια επίσης κατάμεστη αίθουσα του δημοτικού σχολείου, με μια εντυπωσιακή θέα, η συζήτηση κινήθηκε γύρω από τις ανάγκες των γυναικών.
Στο νησί των 455 μόνιμων κατοίκων, που εντάχθηκε επίσημα το 2020 στο πρόγραμμα, έχουν γεννηθεί 12 παιδιά. Η Στεφάνια, η μαμά της 6χρονης Κωνσταντίνας, μας περιγράφει πως η εγκυμοσύνη της ήρθε την περίοδο που έμαθε για το πρόγραμμα της HOPEgenesis.
«Ήταν μια ευτυχής συγκυρία», μας ανέφερε και περιέγραφε πως το πρόγραμμα την παρακολουθούσε σε μηνιαία βάση, καλύπτοντας τις μετακινήσεις τους οικογενειακώς. Μάλιστα, το παράδειγμα της Στεφανίας επηρέασε και άλλες γυναίκες, που αν και αρχικά ήταν επιφυλακτικές για το πρόγραμμα σύντομα άλλαξαν γνώμη.
«Πολλοί έρχονται στο νησί με υποσχέσεις και τάζουν διάφορα χωρίς να γίνονται ποτέ πραγματικότητα. Για αυτό και πολλές γυναίκες ήταν επιφυλακτικές αρχικά», μας είπε συμπληρώνοντας πως είδαν στην πράξη τι ισχύει με το πρόγραμμα της HOPEgenesis. Η Κωνσταντίνα θα γιορτάσει τα γενέθλια της στις 22 Μαρτίου.
«Όταν παρουσιάζουμε το πρόγραμμα συνήθως αργεί να βρει ανταπόκριση. Έρχεται η πρώτη γυναίκα και η εμπειρία της οδηγεί τις υπόλοιπες και οι αριθμοί αυξάνονται», πρόσθεσε ο κ. Χανδακάς. Στις πρώτες συναντήσεις του 2020, γύρω στα 5 άτομα εμφανίζονταν. Τώρα η αίθουσα ήταν κατάμεστη.
Αναφερόμενος στη ΜΥΙΑ, ο κ. Πετρογιάννης σημείωσε πως το ζευγάρι που θα απευθυνθεί για τα θέματα γονιμότητας στη μονάδα κάνει όσα λίγα κάνουν άλλοι χώροι ακόμη και ιδιωτικοί. Η μονάδα του ΝΝΑ θα γίνει και η 1η δημόσια δομή που θα εκπαιδεύει γιατρούς και ειδικά εμβρυολόγους.
«Η ΜΥΙΑ μπορεί να διερευνήσει τη γονιμότητα σας», ανέφερε ο Γεώργιος Πατρίκιος, Αρχίατρος και Αναπληρωτής Διευθυντής της Μονάδας. «Μόλις το τεστ της εγκυμοσύνης βγει θετικό, μετά μπορείτε να συνεχίσετε με την ομάδα της HOPEgenesis», σημείωσε και πρόσθεσε, «Είμαστε εδώ αρκεί να θελήσετε να κάνετε παιδί».
Η συζήτηση που ακολούθησε με τις γυναίκες του νησιού ήταν ενδεικτική της σημασίας που έχουν τέτοιες πρωτοβουλίες για την σωστή ενημέρωση. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν οι επιλογές τους, οι υπηρεσίες στις οποίες θα έχουν πρόσβαση, αλλά και πότε πρέπει να απευθυνθούν σε μια μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μετά από δώδεκα μήνες προσπάθειας φυσικής σύλληψης έως την ηλικία των 35 ετών και μετά τους έξι μήνες για άνω των 35.
Τέθηκε και το ερώτημα της κατάψυξης ωαρίων. Ενδιαφέρον στοιχείο που αναφέρθηκε, όμως, ήταν πως έως το 2023 από όλες τις γυναίκες παγκοσμίως που είχαν καταψύξει τα ωάρια τους μόνο 6% τα χρησιμοποίησε. Όσες γυναίκες επιθυμούν να κάνουν παιδί καλό θα είναι να γνωρίζουν ότι έως τα 30 έχουν 70% ποσοστά εγκυμοσύνης, μετά τα 35 μειώνεται περίπου στο 40%, ενώ μετά τα 40 το ποσοστό πέφτει στο 10%, τονίστηκε.
Διευκρινίστηκε, δε, πως πρόσβαση στις υπηρεσίες της ΜΥΙΑ μπορούν να έχουν όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι των 25 νησιών, δηλαδή όσοι διαμένουν σε αυτά και τους 12 μήνες του έτους, είτε είναι ασφαλισμένοι ή ανασφάλιστοι, Έλληνες ή μη.
Κίμωλος
Στην Κίμωλο φθάσαμε το απόγευμα. Με τον ήλιο να έχει ήδη αρχίσει την καθοδική του πορεία εισήλθαμε στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου. Οι μερικές δεκάδες καρέκλες γέμισαν γρήγορα αλλά αυτό δεν πτόησε τους κατοίκους που παρακολούθησαν τη σύντομη παρουσίαση ακόμη και όρθιοι.
Ένιωθες πως παρακολουθούσαν δικούς τους ανθρώπους. Για κάποιους μάλλον αυτό είναι οι άνθρωποι του ΝΝΑ, αφού μας έλεγαν για τις επισκέψεις τους και τις νοσηλείες τους στο νοσοκομείο. Ανάμεσα στους θεατές και ζευγάρια που έφεραν στον κόσμο παιδιά με τη βοήθεια της HOPEgenesis.
Στην Κίμωλο των 810 μόνιμων κατοίκων, έχουν γεννηθεί 15 παιδιά μέσω του προγράμματος, στο οποίο εντάχθηκε το 2018, ενώ αναμένονται άλλα 4 τους επόμενους μήνες. Το νηπιαγωγείο του νησιού έχει 8 μαθήτριες και μαθητές, το δημοτικό 25, ενώ τις τάξεις γυμνασίου-λυκείου παρακολουθούν 15 παιδιά.
Σύμφωνα με μια χρηματοοικονομική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε πριν 3 χρόνια, οι ακρίτες από την Κάσο για να μετακινηθούν για μερικές ημέρες χρειάζονταν τουλάχιστον 1.500 ευρώ. Οι υπηρεσίες του νοσοκομείου είναι δωρεάν και η HOPEgenesis, αναλαμβάνει μετακίνηση και διαμονή. «Η διαδικασία μπορεί να είναι ψυχοφθόρα και σωματοφθόρα αλλά όχι κοστοβόρα», είπε με νόημα ο κ. Πετρογιάννης.
ΝΝΑ: Το νοσοκομείο των νησιωτών
Στην αποστολή παρόν ήταν και ο Υποναύαρχος Σωτήριος Μωραϊτης, Διευθυντής της Διεύθυνσης Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού για να μιλήσει για την αποστολή του Ναυτικού Νοσοκομείου, να στηρίξει τα άτομα των ενόπλων δυνάμεων και τους νησιώτες.
«Μετά τη γέννα, τι;», διερωτήθηκε απευθυνόμενους στους κατοίκους της Σικίνου, της Φολεγάνδρου και της Κιμώλου. «Τι γίνεται αν μια οικογένεια τη χτυπήσει πχ ο καρκίνος;» ρώτησε και πρόσθεσε πως το ΝΝΑ έρχεται να στηρίξει υγειονομικά τους μόνιμους κατοίκους των 25 αυτών νησιών.
«Οι γυναικολόγοι λένε ότι η ΜΥΙΑ είναι η αιχμή δόρατος. Έχουμε, όμως πολλά δόρατα και χτυπάμε τα προβλήματα υγείας πολλαπλώς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το Νοσοκομείο διαθέτει νέα χειρουργεία και έναν από τους πιο σύγχρονους αξονικούς τομογράφους που αποκτήθηκε με δωρεές. Στο ΝΝΑ μπορεί να πραγματοποιηθεί μαγνητική καρδιάς, αξονική στεφανιογραφία ακόμη και πολυμετρική μαγνητική προστάτη.
«Οι υπηρεσίες μας είναι διαθέσιμες σε εσάς. Είμαστε ένα τηλέφωνο μακριά. Με τη βοήθεια του δημάρχου σας θα οργανωθεί η μετακίνηση σας», πρόσθεσε ο Αντιναύαρχος.
Τα νησιά που έχει «υιοθετήσει» το ΠΝ, οι κάτοικοι των οποίων έχουν πρόσβαση στο ΝΝΑ και τη ΜΥΙΑ είναι: Άγιος Ευστράτιος, Ανάφη, Αρκιοί, Αστυπάλαια, Γαύδος, Δονούσα, Ηρακλειά, Θύμαινα, Κάσος, Καστελόριζο, Κίμωλος, Κουφονήσια, Λειψοί, Νίσυρος, Οινούσσες Σίκινος Σκύρος, Σχοινούσα, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη, Ψαρά, Ψέριμος
H HOPEgenesis των 1000 παιδιών
H HOPEgenesis συνεργάζεται με 24 ιατρικά κέντρα σε Αθήνα και επαρχία (δημόσια και ιδιωτικά), και η εθελοντική ιατρική της ομάδα αποτελείται από περισσότερους από 50 ιατρούς, μαίες και άλλους επαγγελματίες υγείας, που βρίσκονται σε 15 διαφορετικά μέρη της Ελλάδας.
Στο σύνολο της έχει βοηθήσει περισσότερες από 850 οικογένειες σε ακριτικά νησιά και απομακρυσμένα ηπειρωτικά χωριά που έχουν χαμηλές γεννήσεις ή αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων, ευνοώντας με αυτόν τον τρόπο τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό των μικρών αυτών κοινωνιών.
Όπως μας ανέφερε ο κ. Χάνδακας, η χιλιοστή γέννα της ΑΜΚΕ θα πραγματοποιηθεί το 2025!
Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Αειφορίας (Center for Sustainability and Excellence) για το 2021, για κάθε 1€ που δέχεται ως χορηγία-δωρεά δημιουργείται κι επιστρέφεται αξία 5,69€ για την κοινωνία με επιπρόσθετα κοινωνικό-οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
Το οικονομικό αποτύπωμα της συνολικής δραστηριότητας της για την κοινωνία ανέρχεται σε 2.660.000€!
Συνολικά, οι γεννήσεις μέσα από το πρόγραμμα δωρεάν παροχής θεραπειών γονιμότητας αγγίζουν το 5% των συνολικών γεννήσεων της HOPEgenesis.
Οι πυλώνες της αποστολής
Οι υιοθεσίες ακριτικών περιοχών και απομακρυσμένων νησιών, καλύπτοντας όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής των εγκύων σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα είναι ένας από τους πυλώνες της αποστολής της HOPEgenesis.
Παράλληλα παρέχονται υπηρεσίες θεραπείας υπογονιµότητας (IVF), καλύπτοντας τα έξοδα IVF για τις γυναίκες που επιθυμούν να κυοφορήσουν αλλά αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται ήδη σε 25 νησιά και στους Δήμους Ζαγορίου, Αγράφων, Πωγωνίου, Ζίτσας και Αργιθέας.
Ακόμη προσφέρεται απομακρυσμένη ιατρική παρακολούθηση ωφελούμενων, που επιτυγχάνεται μέσω εξελιγμένων και πρωτοπόρων ιατρικών συσκευών Bluetooth και μιας ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των εγκύων και των μωρών τους ανά πάσα στιγμή.
Όπως είπε και ο κ. Χάνδακας, δημιουργούνται κέντρα απασχόλησης παιδιών προσχολικής ηλικίας και βρεφονηπιακών σταθμών, αθλητικές και πολιτιστικές εγκαταστάσεις σε περιοχές δράσης της ΑΜΚΕ. Ακόμη, διεξάγονται και έρευνες, με σκοπό την τεκμηρίωση και στοιχειοθέτηση του ζητήματος της υπογεννητικότητας, από μεγάλα ακαδημαϊκά Ιδρύματα.
Την αποστολή συμπλήρωσαν η Πλοίαρχος Βίκυ Παπαδοπούλου και η Πλωτάρχης Παναγιώτα Ηλιοπούλου, ενώ συμμετείαν και ο Γ.Γ. του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης και η Βουλευτής Κυκλάδων της ΝΔ, Κατερίνα Μονογυιού.
