Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν τι να απαντήσουν στην ερώτηση - τι νιώθω για αυτό- και πολύ συχνά ούτε και οι θεραπευτές έχουν την απάντηση. Κάποιοι άνθρωποι ενοχλούνται όταν ακούν ότι ούτε και οι θεραπευτές τους γνωρίζουν τι γίνεται με τα συναισθήματά τους. Η αλήθεια είναι ότι και βέβαια ξέρουν τι αισθάνονται. Εξάλλου, οι περισσότεροι από μας είμαστε πολύ καλύτεροι στην ανάλυση των συναισθημάτων των άλλων γύρω μας παρά των δικών μας. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή μπορεί να νιώθουμε κάτι τελείως διαφορετικό από τα συναισθήματα που λέμε και δείχνουμε.
Τα τελευταία 30 χρόνια, η νευροεπιστήμη έχει ανακαλύψει πολλά σχετικά με τα συναισθήματα των ανθρώπων. Οι νευρεπιστήμονες μάλιστα συχνά αναφέρονται στα συναισθήματα με δύο διαφορετικές έννοιες. Τα χωρίζουν στις ασυνήδειτες απαντήσεις και αντιδράσεις του σώματός μας αλλά και σε αυτό που συνειδητά βιώνουμε. Τα συναισθήματά μας υπάρχουν και στις δύο αυτές μορφές για να μας καθοδηγούν.
Συχνά όμως μπερδεύουμε αυτό που σκεφτόμαστε με αυτό που νιώθουμε και κολλάμε σε μπερδεμένες ιστορίες και καταλήγουμε να νιώθουμε άσχημα γιατί σκεφτόμαστε ότι δεν θα έπρεπε ούτε να νιώθουμε ούτε να σκεφτόμαστε όπως νιώθουμε και σκεφτόμαστε. Γενικά δεν μας αρέσει ο τρόπος με τον οποίο τα συναισθήματά μας μας κάνουμε να δρούμε.
Και όταν πια φτάσεις σε αυτό το σημείο είναι σίγουρα πολύ μακριά από τα πραγματικά σου συναισθήματα. Μπορεί να γίνει αρκετά δύσκολο να «σπάσει» κανείς το πλέγμα των σκέψεών του και κάτω από τα δευτερεύοντα συναισθήματα, όλη αυτή η αναταραχή δημιουργείται από το μυαλό του καθώς αυτό αντιδρά και κρίνει αυτά που έχει μέσα του.
Παρακάτω ακολουθούν τα βήματα τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε την άκρη.
Τα συναισθήματα είναι κάτι που νιώθεις (όχι αυτό που σκέφτεσαι)
Τα νιώθεις. Όπως νιώθεις όταν ακουμπάς το χέρι σου στο τραπέζι, ή όπως όταν γουργουρίζει το στομάχι σου όταν πεινάς. Αυτές οι αισθήσεις, η ομάδα των αισθήσεων συμβαίνουν μέσα σου αυτή τη στιγμή.
Δεν είναι τόσο προφανές όσο ακούγεται. Μπορεί να παραδέχεσαι ότι ξέρεις τι νιώθεις για κάτι επειδή συνήθως έτσι νιώθεις πάντα ή επειδή πιστεύεις ότι θα έπρεπε να νιώθεις.
Τα συναισθήματα δεν είναι στατικά όπως το τραπέζι, όπως ένα χέρι ή ένα πόδι ή ένα δάχτυλο. Είναι μια διαδικασία που συμβαίνει στο νευρικό σου σύστημα και τροφοδοτείται και ανατροφοδοτείται. Δεν μπορείς να νιώσεις αυτό που ένιωσες χθες ακριβώς, ωστόσο μπορείς να νιώθεις αυτά που νιώθεις μέσα σου αυτή τη στιγμή τώρα.
Τα πραγματικά συναισθήματα βιώνονται στο σώμα πέρα από κάθε λέξη. Εκεί είναι όλη η ουσία.
Το συναισθηματικό κύκλωμα του ανθρώπινου εγκεφάλου αναπτύχθηκε χιλιάδες χρόνια πριν την ανάπτυξη της ανθρώπινης γλώσσας. Τα συναισθήματά μας στην πραγματικότητα δεν έχουν λόγια. Μοιάζουν με μουσική, για αυτό μας συγκινεί και για αυτό οι ταινίες έχουν μουσική τίτλων για να ενισχύουν το συναισθηματικό τους αντίκτυπο. Οι αλλαγές στο σώμα μας ποικίλουν και ο σκοπός τους είναι δώσουν το σήμα ότι κάτι σημαντικό συμβαίνει μέσα σου.
Για αυτό το λόγο είναι εμπειρία στο σώμα μας. Ο πόνος στην καρδιά μοιάζει με πόνο στην καρδιά. Όταν έχεις θυμό το νιώθεις στους ώμους, στην πλάτη σου ή έστω νιώθεις τους μύες του προσώπου σου να κουνιούνται και την ένταση στα χέρια και τους άκρα σου.Το ίδιο συμβαίνει και με τα πιο ήπια συναισθήματα. Ο εγκέφαλός μας δεν τα ερμηνεύει πάντα καλά. Ο γνωστικός μας νους τα αντιλαμβάνεται και λάθος κάποιες φορές και μπερδεύει «αυτό που σκέφτομαι με αυτό που νιώθω».
Τα συναισθήματα είναι πιο αργά από τη σκέψη μας
Κι όμως δεν είναι πιο γρήγορα από τη σκέψη. Μπορεί να φαίνεται ότι είναι έτσι όταν ξαφνικά νιώθουμε κάτι να μας πλημμυρίζει. Η εξέλιξη διαμόρφωσε τα συναισθήματα μας όπως και αυτά του συναγερμού που υπάρχουν για να αντιμετωπίζουμε τους κινδύνους. Δεν μοιάζουν όμως όλα τα συναισθήματα μεταξύ τους.
Ο νους μας αναγνωρίζει και βιώνει τη διαδικασία των συναισθημάτων με πολύ πιο διαφορετικό τρόπο. Η αναγνώριση του ποιοι είμαστε και πως μιλάμε μέσα από τα συναισθήματά μας, συνήθως απαιτεί από μας προσοχή στις σκέψεις που τρέχουν από τη μία στην άλλη και περισσότερο σε αυτό που έχουμε μέσα μας. Πρέπει να σταματήσουμε και να δούμε τι νιώθουμε όχι να σκεφτούμε.
Τα συναισθήματα πηγάζουν από τις αισθήσεις του σώματος στο κέντρο του σώματος ή από τις εικόνες που έχουμε συνδέσει με τα συναισθήματα αυτά.
Τα συναισθήματα δεν ξεκινούν με λέξεις αλλά με τις αισθήσεις στο σώμα
Όχι όμως οπουδήποτε. Γενικά, εμφανίζονται στο κέντρο του σώματος, κοντά στο στήθος, στο στομάχι ή την κοιλιά. Μπορεί να ξεκινάνε επίσης με ένα αίσθημα στο λαιμό ή ένα συναίσθημα πίσω από τα μάτια σου ότι θες να κλάψεις. Είναι μια αίσθηση στα σπλάχνα σου.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι πλήρως περιγραφικά. Ακόμα και το «νιώθω πεσμένος» είναι ένα συναίσθημα. Κάποια συναισθήματα μοιάζουν με εικόνες και περιγράφουν αυτά που νιώθουμε μέσα μας: «Ένα μαύρο σύννεφο με σκέπασε», «Νιώθω ότι έχω έναν τοίχο γύρω από την καρδιά μου».
Οι λέξεις για τα πραγματικά αισθήματα είναι απλές
Τα βασικά είναι 6 πάντως: Χαρά, Λύπη, φόβος, θυμός, έκπληξη και αηδία. Αυτή η ιδέα συνδέεται με μια έρευνα που δείχνει ότι τα έξι συναισθήματα δημιουργούν σε όλους τις ίδιες εκφράσεις στο πρόσωπο σε όλο τον κόσμο.
Η ανάλυση που έγινε έδειξε ότι υπάρχουν και άλλα συναισθήματα με διαφορετική ένταση και ότι μπορεί κανείς να νιώθει πολλά μαζί συναισθήματα. Σε κάθε περίπτωση τα αληθινά συναισθήματα είναι απλά και τα νιώθεις στο σώμα.
Για παράδειγμα:
Νιώθω μοναξιά
Φοβάμαι, νιώθω ότι πανικοβάλλομαι
Νιώθω συγκίνηση, δέος
Νιώθω ασφαλής ή ανασφαλής
Νιώθω χαμένος
Αυτά τα συναισθήματα όπως τα νιώθεις στο σώμα στο τώρα αναδύονται αργά και συχνά δεν ξεκινούν με λέξεις και όταν αυτές έρχονται είναι απλές.
Πώς μπορείς να τσεκάρεις τα αληθινά συναισθήματα στο σώμα σου
Τα αληθινά συναισθήματα τα νιώθεις στο σώμα σου. Αυτή η λούπα με τα συναισθήματα είναι φτιαγμένη για να μας ειδοποιεί. Στην αρχή μπορεί η αίσθηση να είναι ενοχλητική. Μπορεί κάτι μέσα σου να σου λέει «ναι», «όχι» ή ότι «δεν είναι έτσι». Δώσε βάση στο συναίσθημα μέσα σου μέχρι να δεις τι συμβαίνει και γιατί νιώθεις όπως νιώθεις.
Αν ξέρεις τι νιώθεις και μέσα σου και ξέρεις ακριβώς τι είναι αυτό που νιώθεις είνα πολύ καλό. Το σώμα σου χαλαρώνει και νιώθεις συνδεδεμένος με το μέσα σου.
Τα συναισθήματα παράγονται και από τις σκέψεις σου
Αυτά τα οποία έχουν μείνει μέσα σου χωρίς να λυθούν βγαίνουν μέσα από το σώμα σου και αν δεν αναγνωριστούν μένουν εκεί. Είναι ακόμα πολλά που δεν γνωρίζουμε για τη λειτουργία τους αλλά σε κάθε περίπτωση αν αφήσουμε πίσω τις ιστορίες που κουβαλάμε μπορεί να αλλάξουμε τον τρόπο που νιώθουμε.
