Πρωτεΐνη στα γιαούρτια. Πρωτεΐνη στα ροφήματα. Πρωτεΐνη στις μπάρες…καθόμαστε δεν καθόμαστε κάτω από μπάρες! Η απλή παρακολούθηση διαφημίσεων, των ραφιών των σούπερ μάρκετ ή των social media μας κάνουν να νιώθουμε όλοι ότι ξαφνικά έχουμε μετατραπεί σ’ έναν κόσμο «μποντιμπιλντεράδων» όπου η πρωτεΐνη είναι το Α και το Ω. Πού σταματάει όμως η πραγματική ανάγκη μας για πρωτεΐνη και που ξεκινάει η υπερβολή;
Ενώ η πρωτεΐνη είναι σίγουρα σημαντική για την υγεία μας, οι περισσότεροι από εμάς δεν χρειαζόμαστε αυτά τα ενισχυμένα με πρωτεΐνη τρόφιμα ως τακτικό χαρακτηριστικό της διατροφής μας. Για να μην αναφέρουμε ότι αυτό το μάρκετινγκ μπορεί να οδηγήσει σε ένα «φαινόμενο φωτοστέφανου», όπου οι καταναλωτές εξισώνουν λανθασμένα την υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη με τη συνολική διατροφική αξία. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να οδηγήσει στην αντίληψη ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες είναι εγγενώς θρεπτικά - παρόλο που πολλά από αυτά μπορεί να μην είναι.
Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας και τη λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος .
Οι διατροφικές οδηγίες συνιστούν να επιδιώκεται η κατανάλωση περίπου 0,75 g πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους. Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η σύσταση αυτή μπορεί να είναι υποεκτιμημένη και ότι η σύσταση θα έπρεπε να είναι περίπου 1,2-1,6g ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως.
Υπάρχει επίσης ένα ισχυρό σύνολο στοιχείων που δείχνουν ότι η ποσότητα πρωτεΐνης που χρειαζόμαστε αλλάζει ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες μας σε διάφορες φάσεις. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι πρέπει να τρώνε περισσότερη πρωτεΐνη όταν αναρρώνουν από μια ασθένεια. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες θα πρέπει να στοχεύουν σε τουλάχιστον 1,2g ανά kg σωματικού βάρους προκειμένου να καταπολεμήσουν την απώλεια μυών που σχετίζεται με την ηλικία.
Οι αθλητές πρέπει επίσης να τρώνε μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεΐνης για να υποστηρίξουν την προπόνηση και την αποθεραπεία τους. Επιπλέον, με την αυξανόμενη δημοτικότητα των φαρμάκων για την απώλεια βάρους, οι στρατηγικές δίνουν όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην πρόσληψη πρωτεϊνών για την ελαχιστοποίηση της μυϊκής απώλειας κατά την απώλεια βάρους.
Ωστόσο, επειδή η πρωτεΐνη είναι καλή για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας, αυτό δεν σημαίνει ότι η περισσότερη είναι καλύτερη. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι ακόμη και όταν καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης, μόνο ένα μέρος αυτής χρησιμοποιείται πραγματικά από το σώμα.
Αν πρέπει να δώσουμε σε κάτι ιδιαίτερη σημασία είναι στην ποιότητα αλλά και την συχνότητα των πρωτεϊνικών τους επιλογών. Ιδανικά, θα πρέπει να στοχεύουμε στην κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφίμων πλούσιων σε πρωτεΐνες πιο συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου 20g-30g πρωτεΐνης(περίπου μια χούφτα από μια πηγή πρωτεΐνης) σε κάθε γεύμα υποστηρίζει τη διατήρηση των μυών παράλληλα με τη σωματική δραστηριότητα.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, αυτή η πρωτεΐνη θα προερχόταν από τρόφιμα ολικής αλέσεως (όπως ξηροί καρποί, σπόροι, γάλα, αυγά και όσπρια). Αλλά τα εμπλουτισμένα πρωτεϊνικά προϊόντα μπορεί να έχουν το χώρο τους ως ένα γρήγορο και εύκολο σνακ - ειδικά για εκείνους που μπορεί να δυσκολεύονται να καταναλώσουν αυτή την ποσότητα πρωτεΐνης σε κάθε γεύμα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να καταναλώνετε αυτά τα τρόφιμα με μέτρο.
Υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα
Τα σούπερ μάρκετ είναι γεμάτα από «ενισχυμένα με πρωτεΐνη» προϊόντα. Αλλά ενώ αυτά τα προϊόντα μπορεί να περιέχουν πρόσθετη πρωτεΐνη, μπορεί επίσης να περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα ή υδατάνθρακες.
Πολλά προϊόντα εμπλουτισμένα με πρωτεΐνες μοιράζονται ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό: ανήκουν στην κατηγορία των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται σταθερά με χειρότερα αποτελέσματα για την υγεία- όπως καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη. Οι τρέχουσες συζητήσεις γύρω από τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα υποδηλώνουν αβεβαιότητα σχετικά με το αν είναι η ίδια η επεξεργασία, η κακή διατροφική ποιότητα αυτών των τροφίμων ή ο συνδυασμός και των δύο αυτών παραγόντων που συμβάλλουν σε αυτά τα αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία.
Ένα άλλο ζήτημα με τα ενισχυμένα με πρωτεΐνες προϊόντα είναι ότι ενώ πράγματι περιέχουν επιπλέον πρωτεΐνες, ορισμένα προϊόντα μπορεί να στερούνται φυτικών ινών, βιταμινών και βασικών μετάλλων. Η έλλειψη φυτικών ινών στις σύγχρονες δίαιτες είναι σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες που συμβάλλουν στην κακή υγεία του πληθυσμού.