Η απώλεια βάρους είναι δύσκολη υπόθεση γιατί πολύ απλά το σώμα κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικό, όπως και ο τρόπος ζωής του αλλά και η ψυχολογία του. Η εξίσωση που οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα είναι κάθε άλλο παρά απλή.
«Υπάρχουν τόσοι πολλοί περισσότεροι παράγοντες που παίζουν ρόλο, και σε αυτούς περιλαμβάνονται η γενετική, το περιβάλλον, οι συνήθειες ύπνου και η μυϊκή μάζα, μεταξύ άλλων. Η διαχείριση του βάρους είναι απίστευτα περίπλοκη», λέει η Amy Gorin , η οποία ειδικεύεται στη φυτική διατροφή στο Stamford του Κονέκτικατ.
Αν και σαφώς δύσκολη, η απώλεια βάρους δεν είναι αδύνατη. Είναι σημαντικό να εστιάζουμε στις μικρές επιτυχίες (τρώμε περισσότερα λαχανικά, περπατάμε περισσότερο) ενώ βασική είναι και η αυτοπαρακολούθηση για να εντοπίσουμε εκείνους τους παράγοντες που στέκονται εμπόδιο στην προσπάθεια σας.
Τα πιο συνήθη εμπόδια είναι τα ακόλουθα:
1. Η υγεία του εντέρου
Οι αναδυόμενες έρευνες αποκαλύπτουν πόσο σημαντικό είναι το μικροβίωμά (η συλλογή βακτηρίων στο έντερο) για την υγεία και ενδεχομένως για το βάρος. Μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2020 στο Preventive Nutrition and Food Science διαπίστωσε ότι τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά και τα συμβιωτικά (μείγματα προβιοτικών και πρεβιοτικών) μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της αύξησης του σωματικού βάρους. Ανέφερε επίσης ότι τα άτομα με λιγότερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα του εντέρου τους είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).
2. Η κληρονομικότητα
« Όταν πρόκειται για το βάρος, «η γενετική έχει μεγάλη σημασία, αν και οι άνθρωποι δεν θέλουν να το ακούνε αυτό», λέει ο Jason R. Karp, , ο συγγραφέας του Lose It Forever. Ο ίδιος επικαλείται έρευνα σε διδύμους στη Σουηδία που μεγάλωσαν μαζί ή χωριστά. «Τα αποτελέσματα αυτής και άλλων μελετών διδύμων έδειξαν ότι τα γονίδια ευθύνονται για το 70% περίπου της διακύμανσης του σωματικού βάρους των ανθρώπων. Αυτή είναι μια αρκετά μεγάλη επιρροή», υπογραμμίζει
Επιπλέον, υπάρχει η θεωρία set-point, δηλαδή του εύρους βάρους στο οποίο το σώμα σας είναι ουσιαστικά ευτυχισμένο. Αν προσπαθήσετε να μειώσετε το βάρος σας πολύ κάτω από το καθορισμένο σημείο, «ο εγκέφαλός σας - όχι η θέλησή σας ή οι συνειδητές αποφάσεις σας - ανταποκρίνεται στην απώλεια βάρους με ισχυρά εργαλεία για να ωθήσει το βάρος σας πίσω σε αυτό που θεωρεί φυσιολογικό», λέει ο Karp. Η αργή, σταδιακή απώλεια βάρους είναι το κλειδί για να αλλάξετε το σημείο ρύθμισης.
3. Η γήρανση και η απώλεια μυϊκής μάζας
«Καθώς οι γυναίκες φτάνουν στην εμμηνόπαυση και τα επίπεδα των οιστρογόνων αρχίζουν να πέφτουν, χάνουν μυς καθώς μεγαλώνουν», λέει η Gorin. Στην πραγματικότητα, η μυϊκή μάζα μειώνεται κατά 3 έως 8 % κάθε δεκαετία μετά την ηλικία των 30 ετών, σύμφωνα με έρευνα. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση, επειδή, σύμφωνα με την Mayo Clinic, οι μύες καίνε περισσότερες θερμίδες από το λίπος.
«Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν σωματικό λίπος και χρειάζονται λιγότερες θερμίδες καθώς μεγαλώνουν», λέει η Gorin. Επιπλέον, οι φυσικές αλλαγές στον λιπώδη ιστό που έρχονται με τη γήρανση μπορούν να ωθήσουν το σώμα να πάρει βάρος, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2019 στο Nature Medicine.
4. Η λήψη φαρμάκων
Ορισμένα φάρμακα προκαλούν αύξηση βάρους ή μπαίνουν εμπόδιο στις προσπάθειές σας να χάσετε βάρος. Ανάμεσά τους, σύμφωνα με το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη: η ινσουλίνη για τη θεραπεία του διαβήτη, ορισμένα αντιψυχωσικά ή αντικαταθλιπτικά, ορισμένες θεραπείες επιληψίας, στεροειδή και φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση, όπως οι β-αποκλειστές. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του σωματικού βάρους επειδή διαταράσσουν με κάποιο τρόπο το μεταβολισμό σας, μεταβάλλουν την όρεξή σας, προκαλούν κατακράτηση νερού ή συμβάλλουν στην κόπωση, καθιστώντας σας λιγότερο δραστήριους.
5. Υποτιμάτε τα μεγέθη των μερίδων σας
Το πρόβλημα με τα μεγέθη των μερίδων στις συσκευασίες είναι ότι είναι αρκετά τυχαία. Σκεφτείτε ότι το μάτι πάντα υπερβαίνει τις ανάγκες και πολλές φορές και την χωρητικότητα του στομάχου. Το πιάτο του γλυκού είναι ένας καλό σημείο αναφοράς για μερίδα αν θέλετε να χάσετε βάρος.
6. Τρώτε ασυναίσθητα ή όταν αποσπάται η προσοχή σας
Το επαναλαμβανόμενο τσιμπολόγημα, ενώ είστε ζαλισμένοι βλέποντας τηλεόραση ή στο smartphone σας, μπορεί να σας κάνει να αναρωτιέστε αν φάγατε και τι; Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 στο περιοδικό Appetite διαπίστωσε ότι η αφηρημένη κατανάλωση φαγητού συνδέεται με υψηλότερο ΔΜΣ. Όταν έχετε επίγνωση του τι τρώτε, μπορείτε να κάνετε τη σύνδεση εγκεφάλου-σώματος ότι είστε χορτάτοι και ικανοποιημένοι.
7. Παραλείπετε τα γεύματα, και μετά καταλήγετε να τρώτε υπερβολικά
Σε μια προσπάθεια να μειώσετε τις θερμίδες, είναι δελεαστικό να περνάτε τη μέρα σας προσπαθώντας να φάτε όσο το δυνατόν λιγότερο και να παραλείπετε ακόμη και γεύματα. Αλλά αν το κάνετε αυτό, το σώμα σας θα σας ωθήσει να φάτε - και αυτή η στέρηση μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Αν περιορίζετε τον εαυτό σας όλη την ημέρα, θα ενεργοποιηθούν οι προστατευτικοί μηχανισμοί του σώματός σας - αυτοί που σας ωθούν να καταναλώσετε φαγητό. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη αν δεν μπορέσετε να αντισταθείτε στην παρόρμηση να φάτε γρήγορα μια ολόκληρη σακούλα μπισκότα αργά το βράδυ.
8. Υπερεκτιμάτε τις θερμίδες που καίτε
Όταν προσπαθείτε να χάσετε βάρος, το τι και πόσο τρώτε είναι πιο σημαντικό από τις συνήθειες άσκησής σας, λέει ο Karp. Κι όμως, «η άσκηση είναι το μυστικό για να διατηρήσετε το βάρος σας», λέει. Αυτό συμβαίνει επειδή η άσκηση διεγείρει τη σύνθεση των μιτοχονδρίων μέσα στους μυς, όπως δείχνουν οι έρευνες.
Τελικά, αυτό «σας κάνει μια καλύτερη μηχανή καύσης λίπους και υδατανθράκων», λέει. Επιπλέον, λέει ο Karp, οι άνθρωποι που είναι επιτυχημένοι στην απώλεια βάρους είναι ασκούμενοι. «Τα περισσότερα μέλη του Εθνικού Μητρώου Ελέγχου Βάρους [όσοι έχουν διατηρήσει την απώλεια βάρους μακροπρόθεσμα] - 89,6% των γυναικών και 85,3% των ανδρών - ασκούνται ως μέρος της στρατηγικής τους για την απώλεια βάρους και τη διατήρηση του βάρους τους», λέει.
Πηγή: EveryDay Health